Deuteronomio 10
1 Nang panahong iyon, sinabi sa akin ni Yawe – Suminsel ka ng dalawang tapyas na bato tulad ng una, at umahon ka rito sa akin sa bundok. Gumawa ka rin ng isang kabang yari sa kahoy. 2 Isusulat ko sa mga tapyas ang mga salitang nasa unang mga tapyas na sinira mo. At ilalagay mo ang mga ito sa kaban.
3 Kaya gumawa ako ng kabang yari sa kahoy na akasya, at suminsel ng dalawang tapyas na bato tulad ng una. At umahon ako sa bundok, hawak ang dalawang tapyas. 4 Isinulat naman ni Yawe sa mga tapyas ang isinulat niya noon sa una, ang sampung salitang sinabi niya sa inyo sa bundok mula sa apoy, sa Araw ng Pagtitipon. At ibinigay sa akin ni Yawe ang mga ito.
5 Nang bumaba ako mula sa bundok, inilagay ko ang mga tapyas sa kabang ginawa ko, at naroroon ang mga ito gaya ng iniutos sa akin ni Yawe.
6 Nagpunta ang mga anak ng Israel sa mga balon ng Bene-Yakan, at dumaan sa Mosera. Doon namatay si Aaron, at doon din siya inilibing; at ang kanyang anak na si Eleazar ang humalili sa kanya bilang pari. 7 Mula roon, naglakbay sila sa Gudgoda, at mula sa Gudgoda patungong Yotbata na lupain ng mga ilog at mga bukal. 8 Noon ibinukod ni Yawe ang tribu ni Levi upang sila ang bumuhat sa Kaban ng Pakikipagtipan ni Yawe, at tumayo sa harap ni Yawe at maglingkod sa kanya, at magbasbas sa pagtawag sa kanyang Pangalan, tulad ng ginagawa nila hanggang ngayon. 9 Kaya walang kaparte si Levi sa pamana ng kanyang mga kapatid. Si Yawe ang kanyang mana, tulad ng sinabi sa kanya ni Yaweng iyong Diyos.
10 At apatnapung araw at apatnapung gabi akong nanatili sa bundok, at pinakinggan din ako ni Yawe noon, at hindi niya niloob na puksain ka. 11 At sinabi sa akin ni Yawe – Tumindig ka at pamunuan ang sambayanang ito upang makapasok sila at maangkin ang lupaing ipinangako ko sa kanilang mga ninuno na ibibigay sa kanila.
Paglingkuran at mahalin ang Diyos
• 12 At ngayon, Israel, ano pa ang hinihingi sa iyo ni Yaweng iyong Diyos kundi ang magkaroon ka ng pitagan kay Yaweng iyong Diyos at lumakad sa lahat niyang daan? Mahalin mo siya at paglingkuran si Yaweng iyong Diyos nang buo mong puso at nang buo mong kaluluwa. 13 Tuparin ang mga utos ni Yawe at ang kanyang mga tuntuning iniuutos ko sa iyo ngayon para sa iyong kapakanan.
14 Tingnan mo! Kay Yaweng iyong Diyos ang langit at ang himpapawid, ang sangkalupaan at lahat ng naririto. 15 Ngunit ang iyong mga ninuno lamang ang inibig mahalin ni Yawe. Pinili niya ang kanilang mga inapo na sumunod sa kanila – kayo mismo – mula sa lahat ng bansa, tulad ngayon.
16 Dalisayin ninyo ang inyong mga puso at huwag nang maging matigas ang ulo kay Yawe 17 sapagkat si Yaweng inyong Diyos ang Diyos ng mga diyos at Panginoon ng mga panginoon. Diyos na dakila, malakas at kagila-gilalas! Wala siyang kinikilingan at hindi siya tumatanggap ng suhol. 18 Iginagawad niya ang katarungan sa mga ulila at mga biyuda; at mahal niya ang mga dayuhan, binibigyan niya sila ng pagkain at damit. 19 Kaya mahalin mo ang mga dayuhan sapagkat naging dayuhan din kayo sa lupain ng Ehipto. 20 Magkaroon ka ng pitagan kay Yaweng iyong Diyos, paglingkuran siya, kumapit sa kanya at tawagin ang kanyang Pangalan sa iyong panunumpa. 21 Siya ang iyong dangal, siya ang iyong Diyos na gumawa para sa iyo ng mga dakila at kagila-gilalas na bagay na iyon na nakita ng iyong mga mata. 22 Pipitumpung katao lamang ang iyong mga ninuno nang bumaba sila sa Ehipto, ngunit ngayo’y ginawa ka ni Yaweng sindami ng mga bituin sa langit.
Deuteronomio 9
1 Makinig ka, Israel! Tatawid ka ngayon sa Jordan para agawan ang mga bansang mas malaki at mas malakas kaysa iyo, mga bansang may naglalakihang mga siyudad na abot hanggang langit ang mga pader. 2 Isang bayang marami at matatangkad – ang mga Anakim na nakita mo at nabalitaang walang makatatalo sa kanila. 3 Subalit makikita mo ngayon si Yaweng iyong Diyos na mangunguna sa iyo gaya ng tumutupok na apoy. Pupuksain niya sila at ipaiilalim niya sila sa iyo. At aagawin mo ang lupain sa kanila at agad silang lilipulin tulad ng sabi sa iyo ni Yawe.
4 Kapag itinaboy na sila sa harap mo ni Yaweng iyong Diyos, huwag mong isaloob na – Dinala ako rito ni Yawe para angkinin ang lupaing ito dahil sa sarili kong kabutihan. Ngunit pinalayas ni Yawe ang mga bansang iyon sa harap ninyo dahil sa kanilang kasamaan. 5 Hindi dahil sa iyong kabutihan o dahil dapat kang gantimpalaan kaya ka makapapasok para angkinin ang kanilang lupain. Dahil ito sa kasamaan ng mga bansang iyon kaya sila palalayasin ni Yawe sa harap mo bilang katuparan ng salitang binitiwan niya sa iyong mga ninunong sina Abraham, Isaac at Jacob.
Isa kang bayang mapaghimagsik
• 6 Kaya alamin mong mabuti na ibinigay sa iyo ni Yaweng iyong Diyos ang magandang lupaing ito para angkinin hindi dahil sa iyong kabutihan, sapagkat isa ka ngang bayang matigas ang ulo. 7 Alalahanin mo at huwag kaligtaan kung paano mo ginalit sa disyerto si Yaweng iyong Diyos. Sapagkat naging mapaghimagsik ka na kay Yawe mula pa sa araw na lumabas ka sa Ehipto hanggang dumating ka sa lugar na ito.
8 At sa Horeb, ginalit ninyo si Yawe kaya binalak niya kayong puksain sa kanyang poot. 9 Umahon ako sa bundok para tanggapin ang mga tapyas na bato, ang mga tapyas ng Pakikipagtipang pinagtibay sa inyo ni Yawe. Apatnapung araw at apatnapung gabi akong nanatili sa bundok, hindi kumakain o umiinom. 10 At ibinigay sa akin ni Yawe ang dalawang tapyas na bato na sinulatan ng daliri ng Diyos. Nasa mga ito ang lahat ng salitang sinabi sa inyo ni Yawe sa bundok mula sa apoy, sa Araw ng Pagtitipon.
11 Ibinigay sa akin ni Yawe ang dalawang tapyas na bato, ang mga tapyas ng Pakikipagtipan, pagkatapos ng apatnapung araw at apatnapung gabi. 12 At sinabi ni Yawe sa akin – Lumusong ka agad mula rito dahil nagpakabulok ang iyong bayan na inilabas mo mula sa Ehipto. Kay dali nilang lumihis mula sa daang iniutos ko sa kanila at gumawa sila ng tinunaw na diyus-diyusan para sa kanilang sarili.
13 At sinabi pa sa akin ni Yawe – Nakikita ko ang sambayanang ito; sila nga’y isang bayang matigas ang ulo! 14 Pabayaan mo ako para puksain sila at pawiin ang kanilang pangalan sa silong ng langit. At gagawin kitang isang bansang mas malakas at mas marami kaysa kanila. 15 Kaya bumaba ako mula sa naglalagablab na bundok, tangan sa aking mga kamay ang dalawang tapyas ng Pakikipagtipan. 16 At nakita ko: nagkasala nga kayo kay Yaweng inyong Diyos, at gumawa kayo ng guyang tinunaw na metal. Kay dali ninyong lumihis mula sa daang iniutos sa inyo ni Yawe! 17 Kayat hinawakan ko ang dalawang tapyas na bato at ibinalibag ang mga ito, at nadurog ang mga ito sa paningin ng lahat.
18 Pagkatapos, nagpatirapa ako sa harap ni Yawe, at tulad noong una, apatnapung araw at apatnapung gabi akong hindi kumain ni uminom dahil sa lahat ng kasalanan ninyo sa paggawa ng masama sa paningin ni Yawe hanggang siya ay magalit. 19 Natakot ako dahil sa galit at poot ni Yawe sa inyo sapagkat gusto niya kayong puksain. Ngunit muli akong pinakinggan ni Yawe.
20 Galit na galit din si Yawe kay Aaron para puksain siya. Kaya ipinanalangin ko rin noon si Aaron. 21 Tungkol naman sa kasalanan – ang guyang iyon na ginawa ninyo – kinuha ko iyon at inihagis sa apoy, dinurog at giniling na simpino ng alabok. Itinapon ko ang pulbos sa ilog na umaagos pababa sa bundok.
22 Ginalit din ninyo si Yawe sa Tabera at Massa, at sa Kibrothatava. 23 At nang paalisin kayo ni Yawe sa Kades-Barnea, sinabi niyang – Umahon kayo at angkinin ang lupaing bigay ko sa inyo – ngunit muli kayong naghimagsik sa utos ni Yaweng inyong Diyos. Hindi ninyo pinaniwalaan si Yawe, ni pinakinggan ang kanyang tinig. 24 Naging mapaghimagsik na kayo kay Yawe mula pa sa araw na makilala ko kayo.
25 Kaya apatnapung araw at apatnapung gabi akong nagpatirapa sa harap ni Yawe sapagkat sinabi ni Yaweng pupuksain niya kayo. 26 Nanalangin ako kay Yawe, at sinabi – O Yaweng Panginoon, huwag mong puksain ang iyong sambayanan, ang sarili mong ari-arian na tinubos mo sa iyong kadakilaan at inilabas mula sa Ehipto nang may malakas na kamay. 27 Alalahanin mo ang iyong mga lingkod na sina Abraham, Isaac at Jacob. Huwag mong tingnan ang katigasan ng ulo ng bayang ito, o ang kanilang kasamaan o kasalanan, 28 kung hindi’y sasabihin ng bansang pinagkunan mo sa amin – Hindi nakaya ni Yawe na dalhin sila sa lupaing ipinangako niya sa kanila at ayaw na niya sa kanila kaya niya sila inilabas para patayin sa disyerto. 29 Ngunit sila ang iyong sambayanan, ang sarili mong ari-arian na inilabas mo sa pamamagitan ng iyong malakas na kapangyarihan at ng iyong nakaunat na bisig.
Deuteronomio 8
Huwag kalimutan ang Diyos sa panahon ng kasaganaan
1 Pakaingatan ninyong tuparin ang bawat utos na iniuutos ko sa inyo ngayon upang kayo’y mabuhay at dumami, at makapasok at maangkin ang lupaing ipinangako ni Yawe sa inyong mga ninuno.
2 Alalahanin mo ang lahat ng daang pinagdalhan sa iyo sa disyerto ni Yaweng Diyos mo sa loob ng apatnapung taong ito. Pinapaghirap ka niya at ginutom upang subukan ka at malaman ang nasa iyong puso, kung tutuparin mo nga ang kanyang mga utos o hindi. 3 Subalit pinakain ka niya ng manna na hindi mo alam ni ng iyong mga ninuno upang ipakita sa iyo na hindi lamang sa tinapay nabubuhay ang tao, kundi sa lahat ng namumutawi sa bibig ni Yawe mabubuhay ang tao. 4 Ni hindi man lang namulmol ang suot mo, o namaga ang iyong paa sa loob ng apatnapung taong iyon. 5 Kaya unawain mo sa iyong puso na dinisiplina ka ni Yawe gaya ng pagdisiplina ng isang ama sa kanyang anak.
6 Tuparin mo ang mga utos ni Yaweng iyong Diyos, lumakad ka sa kanyang mga daan at magkaroong-pitagan sa kanya. 7 Sapagkat dinadala ka ni Yaweng iyong Diyos sa magandang lupain, lupain ng mga ilog at batis, ng mga bukal na umaagos sa mga lambak at mga burol, 8 lupain ng trigo at sebada, ng mga ubasan at mga puno ng igos at ng iba pang mga prutas, lupain ng langis ng olibo at pulot-pukyutan, 9 lupaing kung saan hindi ka kakain ng tinapay sa karukhaan at hindi ka mangangailangan ng anuman, lupaing may bakal ang mga bato at may mina ng tanso ang mga burol.
10 Kakain ka hanggang mabusog, at pagpapalain mo si Yaweng Diyos mo para sa magandang lupaing bigay niya sa iyo.
11 Kaya pakaingatan mong huwag limutin si Yaweng iyong Diyos sa di pagtupad sa kanyang mga utos, mga batas at mga tuntuning iniuutos ko sa iyo ngayon. 12 At kapag nakakain ka na at nabusog, kapag nakapagtayo ka na ng magagandang bahay at nakatira na sa mga ito, 13 kapag dumami na ang iyong hayupan, kapag sagana ka na sa ginto at pilak, at dumami na ang lahat mong ari-arian, 14 huwag maging palalo ang iyong puso at huwag limutin si Yaweng iyong Diyos na naglabas sa iyo mula sa lupain ng Ehipto, mula sa bahay ng pagkaalipin. 15 Siya ang umakay sa iyo para makalampas sa malawak at nakatatakot na disyertong puno ng mga “apuy-apuyang” ahas at mga alakdan, isang lupaing tigang at walang tubig. Subalit pinabukal niya ang tubig para sa iyo mula sa napakatigas na bato. 16 At pinakain ka niya sa disyerto ng mannang hindi alam ng iyong mga ninuno.
Pinapaghirap ka niya at sinubok upang mapabuti ka sa bandang huli, 17 kung hindi’y sasabihin mo sa iyong sarili – Yumaman ako sa sarili kong kayod at lakas. 18 Alalahanin mo si Yaweng iyong Diyos, siya ang nagbigay sa iyo ng lakas para yumaman, para pagtibayin tulad ngayon ang Pakikipagtipang sinumpaan niya sa iyong mga ninuno.
19 Ngunit kung lilimutin mo si Yaweng Diyos mo at susunod sa ibang mga diyos, kung sasambahin mo sila at yuyukuan, ngayon pa ma’y binabalaan na kita na tiyak ka ngang mapupuksa. 20 Tulad ng mga bansang pinuksa ni Yawe sa harap mo, gayon ka rin niya pupuksain dahil sa hindi mo pagsunod kay Yaweng iyong Diyos.
Deuteronomio 7
1 Kapag dinala ka na ni Yawe sa lupaing pupuntahan mo at aangkinin, at itinaboy na niya sa harap mo ang maraming bansa – ang mga Heteo, Gergaseo, Amorreo, Kananeo, Pereceo, Heveo at Hebuseo – pitong bansang mas marami at mas malakas kaysa iyo, 2 kapag ibinigay niya ang mga ito sa iyong mga kamay at malupig mo sila, pupuksain mo silang lahat ayon sa batas ng anatema.
Huwag kang makikipagtipan ni maaawa sa kanila. 3 Huwag kang magpapakasal sa kanila; huwag mong ibibigay ang iyong mga anak na dalaga sa mga binata nila, ni kunin ang kanilang mga dalaga para sa iyong mga anak na binata. 4 Sapagkat hihikayatin nila ang iyong mga anak na binata na talikuran ako para sambahin ang mga banyagang diyos. At mag-aapoy ang galit ni Yawe sa inyo at agad kayong lilipulin. 5 Subalit ito ang dapat ninyong gawin sa kanila: gibain ang kanilang mga altar at durugin ang kanilang mga sagradong bato, wasakin ang mga sagradong poste nila at sunugin ang kanilang mga diyus-diyusan.
Ginagantimpalaan ng Diyos ang mga tapat sa kanya
6 Isa kang bayang banal para kay Yaweng iyong Diyos. Pinili ka ni Yawe mula sa lahat ng bayan sa balat ng lupa upang maging sariling sambayanan niya. 7 Ibinigkis ni Yawe ang kanyang sarili sa iyo at ikaw ang pinili, hindi dahil ikaw ang pinakamarami sa lahat ng bayan (sapagkat ikaw pa nga ang pinakakaunti). 8 Ngunit pinili ka niya sapagkat mahal ka niya at upang tuparin ang pangakong binitiwan niya sa iyong mga ninuno. Kaya inilabas ka ni Yawe nang may malakas na kamay at tinubos ka sa bahay ng pagkaalipin at mula sa kamay ni Paraong hari ng Ehipto.
9 Kaya alamin mong mabuti na si Yaweng iyong Diyos ay Diyos, ang matapat na Diyos. Nananatili siyang matapat sa kanyang pakikipagtipan, at abot sa libong henerasyon ang kanyang walang maliw na pag-ibig sa mga nagmamahal sa kanya at tumutupad sa kanyang mga utos. 10 Ngunit pinarurusahan niya ang namumuhi sa kanya at kaagad na sinusuklian.
11 Kaya tuparin mo ang utos, mga tuntunin at mga batas na iniuutos ko sa iyo ngayong isabuhay. 12 Kung pakikinggan mong mabuti ang mga batas na ito, tutuparin at isasabuhay, tutuparin naman ni Yawe ang kanyang pakikipagtipan sa iyo at ang walang maliw na pag-ibig na ipinangako niya sa iyong mga ninuno.
13 Mamahalin ka niya, pagpapalain at pararamihin.
Pagpapalain niya ang bunga ng iyong sinapupunan at ang bunga ng iyong lupa – ang iyong trigo, ang iyong bagong alak at sariwang langis – ang mga anak ng iyong bakahan at tupahan sa lupaing ipinangako niya sa iyong mga ninuno na ibibigay sa iyo.
14 Pagpapalain ka niya nang higit sa alinmang bayan. Di magkakaroon ng lalaki o babaeng baog sa piling mo o sa iyong hayupan. 15 Itataboy ni Yawe mula sa iyo ang lahat ng karamdaman; hindi niya ilalapat sa iyo ang alinman sa mga salot sa Ehipto na alam mo. Subalit ilalapat niya ang mga ito sa lahat ng namumuhi sa iyo.
16 Kaya ubusin mo ang lahat ng bayang ibinibigay sa iyong mga kamay ni Yaweng Diyos mo. Huwag mo silang kaawaan ni paglingkuran ang kanilang mga diyos, sapagkat magiging bitag iyon para sa iyo.
17 Sasabihin mo siguro sa iyong puso – Mas marami kaysa akin ang mga bansang ito, paano ko sila mapapalayas? 18 Ngunit huwag kang matakot sa kanila. Alalahanin mong mabuti ang ginawa ni Yaweng iyong Diyos kay Paraon at sa buong Ehipto. 19 Nakita ng iyong mga mata ang mga kakila-kilabot na pagsubok at mga tanda at mga kahanga-hangang bagay, ang malakas na kamay at nakaunat na bisig na ginamit ni Yaweng iyong Diyos upang ikaw ay palayain. Gayon din ang gagawin ni Yaweng Diyos mo sa lahat ng bayang kinatatakutan mo ngayon. 20 Ipadadala sa kanila ni Yaweng Diyos mo kahit mga bubuyog hanggang mapawi ang mga natirang buhay na nagtatago mula sa iyo.
21 Huwag kang masindak sa kanila sapagkat kapiling mo si Yaweng iyong Diyos, malakas na Diyos at dapat katakutan.
22 Si Yaweng Diyos mo mismo ang dahan-dahang magpapalayas sa mga bansang ito sa iyong harap. Hindi mo sila sabay-sabay na malilipol, kung hindi’y dadami ang mababangis na hayop laban sa iyo.
23 Ibibigay sila sa iyo ni Yaweng iyong Diyos at lilituhin sila hanggang mapuksang lahat. 24 Ibibigay ni Yawe sa iyong mga kamay ang kanilang mga hari upang burahin mo ang kanilang mga pangalan sa silong ng langit. Walang makatatayo laban sa iyo hanggang mapuksa mo sila. 25 Sunugin mo ang mga nililok na imahen ng mga diyos nila at huwag pag-imbutan ang ginto o pilak na nakabalot sa mga ito. Huwag mo itong angkinin, kung hindi’y mabibitag ka nito sapagkat kasuklam-suklam ito kay Yaweng iyong Diyos. 26 Huwag kang mag-uuwi ng kasuklam-suklam na bagay sa bahay mo, kung hindi’y isusumpa ka ring tulad nito. Lubos mong kasuklaman at kamuhian ito sapagkat anatema o isinumpa ito.
Deuteronomio 6
• 1 Ito ang mga utos, mga tuntunin at mga batas na iniutos sa akin ni Yawe na ituro sa inyo upang matupad ninyo ang mga ito sa lupaing magiging inyo. 2 Sa lahat ng araw ng iyong buhay, magkaroon ka ng pitagan kay Yaweng Diyos mo, at tuparin ang lahat niyang tuntunin at utos na itinuturo ko sa iyo ngayon at sa iyong mga anak at mga inapo, upang humaba ang buhay mo.
3 Kaya makinig ka, Israel, tuparin mo ang mga ito. Kapag isinabuhay mo ang mga ito, mapapabuti ka at dadami sa lupaing dinadaluyan ng gatas at pulot-pukyutan, tulad ng ipinangako sa iyo ni Yaweng Diyos ng iyong mga ninuno.
4 Makinig ka, Israel! Si Yaweng Diyos natin ay Isang-Yawe. 5 Mahalin mo si Yaweng iyong Diyos nang buo mong puso, nang buo mong kaluluwa at nang buo mong lakas. 6 Isapuso mo ang mga salitang ito na iniuutos ko sa iyo ngayon. 7 Ulit-ulitin mo ang mga ito sa iyong mga anak. Pag-usapan ang mga ito sa pag-upo mo sa iyong tahanan at sa paglakad mo sa daan, sa iyong paghiga at sa iyong pagbangon. 8 Itatak mo ang mga ito sa iyong kamay bilang tanda, at maging paalalang lagi sa pagitan ng iyong mga mata. 9 Iukit mo ang mga ito sa mga haligi ng pinto ng iyong bahay at sa mga pintuan ng iyong siyudad.
10 Huwag mong kalilimutan si Yawe kapag dinala ka na niya sa lupaing ipinangako niya sa iyong mga ninunong sina Abraham, Isaac at Jacob. Sapagkat bibigyan ka niya ng malaki at magandang mga siyudad na hindi mo itinayo, 11 ng mga bahay na punung-puno ng lahat ng mabubuting bagay na hindi mo naman pinuno, ng mga balon na hindi mo hinukay, ng mga ubasan at mga taniman ng olibo na hindi mo naman tinamnan. Kapag nakakain ka na at nabusog, 12 huwag mong kalilimutan si Yawe na naglabas sa iyo mula sa Ehipto, mula sa bahay ng pagkaalipin. 13 Magkaroon ka ng pitagan kay Yaweng iyong Diyos, paglingkuran siya at gamitin ang kanyang Pangalan sa iyong panunumpa.
14 Huwag ninyong sundan ang ibang mga diyos, mga diyos ng mga bansang nakapalibot sa iyo, 15 sapagkat si Yaweng iyong Diyos na kapiling mo ay Diyos na seloso, baka mag-apoy ang kanyang galit sa iyo at maglaho ka sa balat ng lupa. 16 Huwag mong subukin si Yaweng Diyos ninyo, tulad ng ginawa ninyo sa Massa.
17 Isakatuparan mo ang utos ni Yaweng Diyos ninyo, at ang kanyang mga kautusan at mga deklarasyong ipinag-utos niya sa iyo. 18 Gawin ang tama at mabuti sa mata ni Yawe upang mapabuti ka, makapasok at maangkin ang magandang lupaing ipinangako ni Yawe sa iyong mga ninuno, 19 matapos niyang palayasin sa harap mo ang lahat mong kaaway, gaya ng sabi ni Yawe.
• 20 At kung tanungin ka ng iyong anak balang araw – Ano po ba ang mga deklarasyon, mga tuntunin at mga batas na ito na ipinag-utos sa inyo ni Yaweng Diyos natin? 21 Sasabihin mo sa iyong anak – Dati tayong mga alipin ni Paraon sa Ehipto, subalit inilabas tayo ni Yawe mula sa Ehipto nang may malakas na kamay. 22 At nakita namin ang dakila at kakila-kilabot na mga tanda at kababalaghang ginawa niya laban sa Ehipto, laban kay Paraon at sa buo niyang sambahayan. 23 Inilabas niya tayo mula roon upang ihatid tayo at ibigay sa atin ang lupaing ipinangako niya sa ating mga ninuno. 24 Iniutos sa atin ni Yawe na isabuhay ang lahat ng tuntuning ito, at magkaroon ng pitagan kay Yaweng ating Diyos upang lagi tayong mapabuti at mabuhay tulad ngayon. 25 Magiging mabuti nga tayo at kalugud-lugod sa kanyang paningin kung tutuparin natin at isasabuhay ang mga utos na ito gaya ng kanyang iniutos sa atin.
Deuteronomio 5
Isa pang paglalahad ng Sampung Utos
1 Tinipon ni Moises ang buong Israel at sinabi sa kanila: “Pakinggan mo, Israel, ang mga tuntunin at mga batas na itinuturo ko sa iyo sa araw na ito upang matutuhan mo at maisabuhay ang mga ito. 2 Si Yaweng Diyos natin ay nakipagtipan sa atin sa Horeb, 3 hindi lamang sa ating mga ninuno nakipagtipan si Yawe kundi pati sa atin, sa ating lahat na nariritong buhay ngayon. 4 Kinausap kayo nang harap-harapan ni Yawe mula sa apoy sa bundok. 5 At tumayo naman ako roon sa pagitan ninyo at ni Yawe upang ipaabot sa inyo ang salita ni Yawe, sapagkat hindi kayo makaahon sa bundok dahil sa takot sa malaking apoy. Ito ang sabi niya –
6 Ako si Yaweng iyong Diyos na naglabas sa iyo mula sa lupain ng Ehipto, mula sa bahay ng pagkaalipin. 7 Huwag kang magkakaroon ng ibang diyos sa harap ko.
8 Huwag kang gagawa para sa iyong sarili ng diyus-diyusan o anumang imaheng nililok na kaanyo ng anumang nasa kalangitan sa itaas o nasa lupa sa ibaba o nasa mga tubig sa ilalim ng lupa. 9 Huwag kang yuyuko o sasamba sa kanila, sapagkat akong si Yaweng Diyos mo ay selosong Diyos. Pinarurusahan ko ang mga anak hanggang sa ikatlo at ikapat na henerasyon dahil sa kasamaan ng kanilang mga magulang na namumuhi sa akin. 10 Subalit nagpapakita ako ng walang maliw na pagmamahal sa libo mang henerasyon sa mga nagmamahal sa akin at sumusunod sa aking mga utos.
11 Huwag mong gamitin sa mali ang pangalan ni Yaweng iyong Diyos sapagkat hindi pinababayaan ni Yawe na di napaparusahan ang gumagamit sa kanyang pangalan nang walang katuturan.
12 Ipangilin mo ang Araw ng Pahinga at pabanalin ito, tulad ng iniutos sa iyo ni Yaweng iyong Diyos. 13 Anim na araw kang magtatrabaho para gawin ang lahat mong gawain, 14 ngunit araw ng pahinga kay Yaweng iyong Diyos ang ikapitong araw. Huwag kang gagawa ng anumang trabaho – ikaw man o ang iyong anak na lalaki o babae ni ang iyong mga alipin, o ang iyong baka o asno o alinman sa mga hayop mo, ni ang dayuhang nasa loob ng iyong bakuran. Magpapahingang tulad mo ang iyong mga alipin. 15 Alalahanin mong dati kang alipin sa lupain ng Ehipto at mula roo’y inilabas ni Yaweng iyong Diyos nang may malakas na kamay at nakaunat na bisig. Kaya iniutos sa iyo ni Yawe na ipangilin mo ang araw ng Pahinga.
16 Igalang mo ang iyong ama at ina, tulad ng iniutos sa iyo ni Yaweng iyong Diyos upang humaba ang iyong buhay at mapabuti ka sa lupaing ibinibigay sa iyo ni Yaweng iyong Diyos.
17 Huwag kang papatay.
18 Huwag kang makikiapid.
19 Huwag kang magnanakaw.
20 Huwag kang sasaksi nang mali laban sa iyong kapwa.
21 Huwag mong pagnasahan ang maybahay ng iyong kapwa. Huwag mong pag-imbutan ang bahay ng iyong kapwa, o ang kanyang bukirin o mga alipin niyang lalaki o babae, o ang baka niya o asno o anumang kanya.
22 Ito ang mga salitang sinabi ni Yawe sa buong pagtitipong nasa bundok nang may malakas na tinig mula sa gitna ng apoy at madilim na ulap at makapal na ulop. Ito lamang ang kanyang sinabi, at isinulat niya ang mga ito sa dalawang tapyas na bato na ibinigay niya sa akin. 23 Narinig ninyo ang tinig na iyon sa gitna ng dilim, habang naglalagablab ang bundok. At lumapit sa akin ang lahat ng pinuno ng inyong mga tribu kasama ang mga matatanda ninyo, 24 at kanilang sinabi – Masdan, ipinamalas sa atin ni Yaweng ating Diyos ang kanyang luwalhati at kadakilaan, at narinig natin ang kanyang boses mula sa gitna ng apoy. Alam namin na ang pakikipag-usap ng Diyos sa tao ang siyang nagbibigay-buhay sa tao. 25 Ngunit ngayo’y mamamatay kaming nilalamon ng malaking apoy na ito kung patuloy naming maririnig ang boses ni Yaweng Diyos natin. 26 Sino ang makapananatiling buhay matapos marinig ang boses ng Diyos na buhay na nagsasalita buhat sa apoy, tulad ng ginawa niya ngayon sa atin? 27 Mabuti pang ikaw ang lumapit para pakinggan ang lahat ng sasabihin sa iyo ni Yaweng ating Diyos. At sabihin mo na lamang sa amin ang sasabihin sa iyo ni Yaweng Diyos natin. Makikinig kami at susunod.
28 Narinig ni Yawe ang inyong mga salita at sinabi niya sa akin – Narinig ko ang sinabi sa iyo ng sambayanang ito; maganda ang kanilang sinabi. 29 Maging ganito nawang lagi ang kanilang kalooban, magkaroon nawa sila ng pitagan sa akin at tuparin ang lahat kong utos upang mapabuti sila at ang kanilang mga anak magpakailanman. 30 Tumindig ka at sabihin sa kanilang bumalik sa kanilang mga tolda.
31 Ngunit maiwan ka rito sa akin at ituturo ko sa iyo ang lahat ng utos, tuntunin at batas na ituturo mo sa kanila upang maisabuhay nila ang mga ito sa lupaing ibibigay ko sa kanila para angkinin.
32 Pakaingatan ninyong isakatuparan ang mga iniutos sa inyo ni Yaweng Diyos ninyo. Huwag kayong liliko sa kanan o sa kaliwa. 33 Lumakad kayo sa lahat ng daang iniutos sa inyo ni Yaweng Diyos ninyo, at mabubuhay kayo, mapapabuti at lalawig ang inyong mga araw sa lupaing sasakupin ninyo.
Makinig ka, Israel: si Yawe ang kaisa-isahan
Deuteronomio 4
Isabuhay ang batas
• 1 At ngayon, Israel, dinggin mo ang mga tuntunin at mga batas na itinuturo ko sa iyo, upang maisabuhay mo ang mga ito. At mabubuhay ka at makapapasok at maaangkin ang lupaing ibinibigay sa iyo ni Yaweng Diyos ng iyong mga ninuno.
2 Huwag mong dagdagan ni bawasan ang iniuutos ko sa iyo. Ngunit tuparin mo ang mga utos ni Yaweng iyong Diyos na iniuutos ko sa iyo. 3 Nakita ng iyong mga mata ang ginawa ni Yawe kay Baal-Peor at sa tanang naglingkod sa kanya: pinuksa sila ni Yaweng iyong Diyos. 4 Subalit kayong naging matapat kay Yaweng inyong Diyos ay buhay pa ring lahat ngayon.
5 Tingnan ninyo, ayon sa iniutos sa akin ni Yaweng aking Diyos, itinuturo ko sa inyo ang mga tuntunin at mga batas upang maisabuhay ninyo ang mga ito sa lupaing pupuntahan ninyo para angkinin. 6 Tuparin ninyo at isabuhay ang mga ito, sapagkat ito ang inyong dunong at talino sa harap ng mga bansa. Kapag narinig nila ang lahat ng tuntunin na ito, sasabihin nilang – Walang bayang sintalino at sindunong ng dakilang bansang ito. 7 Sapagkat anong bansa ang napakadakila at may mga diyos na napakalapit sa kanila tulad sa atin ni Yaweng ating Diyos sa tuwing tatawag tayo sa kanya? 8 At anong bansa ang napakadakila at may makatarungang mga tuntunin at mga batas tulad ng Batas na ito na ibinibigay ko sa iyo ngayon?
9 Subalit mag-ingat ka at ingatan ang iyong sarili, huwag mong kalilimutan ang mga bagay na nakita ng iyong mga mata ni iwawaglit ang mga ito sa iyong puso sa lahat ng araw ng iyong buhay. Ngunit ituro mo ang mga ito sa iyong mga anak at mga apo.
• 10 Nakatayo kayo sa harap ni Yawe sa Bundok Horeb nang sabihin niya sa aking – Tipunin mo sa harap ko ang sambayanan nang marinig nila ang aking mga salita. Sa gayo’y matututo silang magkaroong-pitagan sa akin habang sila’y nabubuhay sa lupaing iyon at ituturo nila ang mga salitang ito sa kanilang mga anak.
11 Pagkatapos, lumapit pa kayo at tumayo sa paanan ng bundok. Naglalagablab ito at abot hanggang langit ang apoy sa gitna ng makapal na ulop at madilim na ulap. 12 At kinausap kayo ni Yawe mula sa apoy. Narinig ninyo ang ugong ng mga salita, ngunit walang nakitang anumang anyo, boses lamang ang narinig ninyo. 13 Ipinaalam niya sa inyo ang kanyang Pakikipagtipan kung saan niya iniutos sa inyo na tuparin ang kanyang sampung utos na isinulat niya sa dalawang tapyas na bato. 14 At inutusan naman niya ako na ituro sa inyo ang mga tuntunin at mga batas upang maisabuhay ninyo ang mga ito sa lupaing magiging inyo.
15 Pakaisipin ninyong mabuti ang inyong gagawin. Wala kayong nakitang anumang anyo nang kausapin kayo ni Yawe nang araw na iyon mula sa apoy sa Bundok Horeb. 16 Kaya huwag kayong magpapakabulok, huwag kayong gagawa ng diyus-diyusan o rebultong korteng lalaki o babae, 17 o kaanyo ng anumang hayop sa lupa, o ng anumang uri ng ibong lumilipad sa langit, 18 o ng anumang gumagapang sa lupa, o ng anumang uri ng isda sa tubig sa ilalim ng lupa. 19 Sa pagtingala mo sa langit, at makita ang araw, ang buwan, ang mga bituin, at lahat ng hukbo ng langit, huwag kang paeengganyong yukuan ang mga ito para sambahin at paglingkuran bilang mga diyos. Sapagkat iniwan ni Yaweng iyong Diyos ang mga iyon para sa lahat ng bansa sa silong ng langit, 20 subalit pinili niya kayo at inilabas mula sa Ehipto kung saan kayo sinubok sa apoy, upang maging sariling sambayanan niya tulad ninyo ngayon.
21 Gawa ninyo kaya nagalit sa akin si Yawe at isinumpa niya na hindi ako makatatawid sa Jordan at hindi makapapasok sa magandang lupaing ibinibigay bilang pamana sa inyo ni Yaweng Diyos ninyo. 22 Sa lupaing ito ako mamamatay at hindi makatatawid sa Jordan. Subalit kayo ang makatatawid at magmamay-ari sa magandang lupaing iyon. 23 Kaya pakaingatan mong huwag limutin ang Pakikipagtipan sa iyo ni Yaweng iyong Diyos, at huwag kang gumawa ng anumang uri ng diyus-diyusan, tulad ng iniutos sa iyo ni Yaweng iyong Diyos. 24 Sapagkat si Yaweng iyong Diyos ay apoy na tumutupok, isang Diyos na seloso.
• 25 Kapag nagkaanak ka na at nagkaapo, at tumanda ka na sa lupain, huwag kayong magpapakabulok sa pagkakaroon ng mga diyus-diyusan at paggawa ng masama sa paningin ni Yaweng iyong Diyos. Kapag ginalit ninyo siya, 26 ganap kayong maglalaho sa lupaing aangkinin ninyo pagkatawid ninyo sa Jordan. Saksi ang langit at lupa sa aking babala – hindi kayo magtatagal doon kundi tiyak na malilipol.
27 Pangangalatin kayo ni Yawe sa mga bayan, at iilan lamang ang matitira sa inyo sa mga bansang pagdadalhan sa inyo ni Yawe. 28 Doo’y papaglilingkurin kayo sa kanilang mga diyos, na gawang kamay ng tao, at yari sa bato at kahoy, na hindi nakakikita o nakaririnig, ni kumakain o nakaaamoy. 29 Ngunit hahanapin mo roon si Yaweng iyong Diyos, at matatagpuan mo siya kung hahanapin mo siya nang buo mong puso at nang buo mong kaluluwa 30 sa gitna ng iyong pighati. Kapag nangyari ito sa mga huling araw, babalik ka kay Yaweng iyong Diyos, at makikinig ka sa kanyang tinig. 31 Sapagkat si Yaweng iyong Diyos ay Diyos na maawain, hindi ka niya pababayaan o pupuksain, o lilimutin kaya ang Pakikipagtipang sinumpaan niya sa iyong mga ninuno.
Pinili ka ng Diyos
• 32 Magtanong ka tungkol sa mga panahong nagdaan mula sa pinakaunang araw nang likhain ng Diyos ang tao sa lupa. Magtanong ka mula sa magkabilang dulo ng daigdig – Nagkaroon na ba ng pambihirang bagay tulad nito? May narinig na bang tulad nito noong una? 33 May bayan na bang nanatiling buhay matapos marinig ang tinig ng Diyos na buhay, tulad mo matapos mo siyang marinig na nagsasalita mula sa gitna ng apoy?
34 Kailan ma’y walang diyos na nagtangkang dumating para ikuha ang kanyang sarili ng isang sambayanan mula sa piling ng isa pang bayan sa pamamagitan ng mga pagsubok at mga tanda, ng mga kababalaghan at digmaan, nang may malakas na kamay at nakaunat na bisig, nang may kakila-kilabot na bagay tulad ng lahat ng ginawa ni Yawe para sa inyo sa Ehipto na nakita ng inyong mga mata.
35 Ipinakita sa iyo ang lahat ng ito upang malaman mong Diyos si Yawe, at wala nang iba liban sa kanya. 36 Ipinarinig niya sa iyo ang kanyang tinig mula sa langit, upang supilin ka. At ipinakita niya sa iyo sa lupa ang kanyang malaking apoy, at narinig mo nga ang kanyang mga salita mula sa apoy. 37 Dahil mahal niya ang iyong mga ninuno, pinili niya ang kanilang inapong sumunod sa kanila, at siya mismo sa kanyang malakas na kapangyarihan ang naglabas sa iyo sa Ehipto. 38 Pinalayas niya sa harap mo ang mga bansang mas malaki at mas malakas kaysa iyo, at pinapasok ka niya sa kanilang lupaing ibinigay niya ngayon sa iyo bilang pamana.
39 Kaya itanim mo sa iyong puso na si Yawe lamang ang Diyos sa langit sa itaas at sa lupa sa ibaba, at wala nang iba.
40 Tuparin mo ang mga tuntunin at mga utos na iniuutos ko sa iyo ngayon, at mapapabuti ka at ang iyong mga anak na susunod sa iyo. At mabubuhay ka nang matagal sa lupaing ibinibigay sa iyo magpakailanman ni Yaweng iyong Diyos.”
Pangalawang “pagsasalita ni Moises”
• 41 Ibinukod ni Moises ang tatlong siyudad sa kabilang ibayo ng Jordan sa gawing silangan 42 kung saan makapupunta para kupkupin ang sinumang di-sinasadyang nakapatay ng kanyang kapwa na kailan ma’y di naman niya nakagalit. Makapupunta siya sa alinman sa mga siyudad na ito at maililigtas niya ang kanyang sarili.
43 Ito ang mga siyudad: ang Basar sa talampas ng disyerto para sa tribu ng Ruben, ang Ramot ng Galaad para sa tribu ng Gad, at ang Golan sa Basan para sa tribu ng Manases.
44 Ito ang Batas na itinadhana ni Moises sa mga anak ng Israel. 45 Ito ang mga deklarasyon, mga tuntunin at mga batas na sinabi ni Moises sa mga anak ng Israel pagkalabas nila sa Ehipto, 46 sa kabilang ibayo ng Jordan sa kapatagang katapat ng Bet-Peor sa lupain ni Sihong taga-Hesbon na hari ng mga Amorreo na nalupig ni Moises at ng mga anak ng Israel paglabas nila mula sa Ehipto. 47 At inangkin nila ang kanyang lupain pati ang lupain ni Og na hari ng Basan, ang dalawang haring Amorreo sa silangan ng Jordan, 48 mula sa Aroer sa hangganan ng Ilog Arnon hanggang sa Bundok Siryon na tinatawag ding Hermon – 49 ang buong kapatagan mula sa silangan ng Jordan hanggang Dagat na Patay sa paanan ng Bundok Pisga.
Deuteronomio 3
1 Sa pagbabalik natin, dumaan tayo sa landas papuntang Basan. Lumabas si Og na hari ng Basan, kasama ang lahat niyang tauhan para labanan tayo sa Edrei. 2 At sinabi sa akin ni Yawe – Huwag kang matakot sa kanya sapagkat ibinibigay ko siya sa iyong mga kamay pati ang buo niyang bayan at ang kanyang lupain. Gawin mo sa kanya ang ginawa mo kay Sihong Amorreo na haring taga-Hesbon. – 3 At ibinigay nga sa ating mga kamay ni Yaweng Diyos natin si Og na hari ng Basan at ang buo niyang bayan. At tinaga natin silang lahat, at walang iniwang buhay isa man.
4 Sinakop natin noon ang lahat nilang siyudad, wala isa man sa animnapung siyudad ang hindi natin naagaw sa kanila: ang buong rehiyon ng Argob na kaharian ni Og sa Basan. 5 Ang lahat ng ito’y mga siyudad na napapaderan nang mataas, may mga pinto at trangka, bukod sa napakaraming nayong walang pader.
6 Pinuksa natin ang mga ito para kay Yawe, pinatay ang lahat ng tao, tulad ng ginawa natin kay Sihong hari ng Hesbon: pinuksa natin para kay Yawe ang lahat ng siyudad, ang mga lalaki, mga babae at mga bata. 7 Mga hayop lamang at mga nasamsam sa mga siyudad ang tanging itinira natin para sa ating sarili. 8 Inagaw natin nang panahong iyon ang lupain sa dalawang haring Amorreo, ang lupain sa kabilang ibayo ng Jordan mula sa Ilog Arnon hanggang Bundok Hermon 9 (Siryon ang tawag ng mga taga-Sidon sa Hermon, at Senir naman ang tawag dito ng mga Amorreo). 10 At nabihag natin ang lahat ng siyudad sa talampas at ang buong lupain ng Galaad at Basan hanggang Selka at Edrei, mga siyudad sa Basan na kaharian ni Og.
11 (Si Og na hari ng Basan ang kahuli-hulihang nalalabi sa lahi ng mga higante. Makikita sa Rabba na siyudad ng mga Amonita ang kanyang kamang bakal na apat at kalahating metro ang haba, at dalawang metro naman ang lapad.)
12 At napasaatin ang lupaing iyon. Ibinigay ko sa mga tribu ng Ruben at Gad ang kalahati sa kabundukan ng Galaad pati ang mga siyudad nito, mula sa Aroer sa tabi ng Ilog Arnon. 13 At ibinigay ko naman sa kalahati ng tribu ng Manases ang nalalabi sa Galaad at ang buong Basan na kaharian ni Og, kasama ang buong rehiyon ng Argob. Noo’y tinatawag na lupa ng mga higante ang buong lupain ng Basan.
14 Kinuha ni Yair na anak ni Manases ang buong rehiyon ng Argob hanggang sa mga hangganan ng Gesuri at Maacati. Tinawag niya sa kanyang pangalan ang mga siyudad na ito na hanggang ngayo’y tinatawag na mga nayon ng Yair.
15 Ibinigay ko ang bahagi ng Galaad kay Makir. 16 At para naman sa mga tribu ng Ruben at Gad, ibinigay ko ang lupain mula sa Galaad palusong hanggang Ilog Arnon (nasa kalagitnaanan ng ilog ang hangganan) at hanggang Ilog Yabok na kahanggan ng lupain ng mga anak ni Amon. 17 Kahanggan nito sa kanluran ang Araba, at sa silangan nama’y ang Jordan mula sa Keneret hanggang sa dagat sa disyerto na tinatawag na Dagat Asin, sa paanan ng Bundok Pisga.
18-19 Pagkatapos, iniutos ko noon sa inyo – Ibinigay sa inyo ni Yaweng ating Diyos ang lupaing ito para angkinin. Ngunit ang inyong mga asawa, mga anak at mga alagang hayop (alam kong napakarami ng inyong mga hayop), sila lamang ang maiiwan sa mga siyudad na ibinigay ko sa inyo. At lahat naman ng malalakas na lalaki ang mangungunang nasasandatahan sa kanilang mga kapatid na Israelita 20 hanggang bigyan sila ni Yawe ng lugar na kanilang mapagpapahingahan tulad ng pagbibigay niya sa inyo. At aangkinin din nila ang lupaing nasa kabilang ibayo ng Jordan na ibibigay sa inyo ni Yaweng Diyos ninyo. At pagkatapos, makababalik na ang bawat isa sa inyo sa sarili niyang pamanang bigay ko sa inyo.
21 Iniutos ko rin noon kay Josue – Nakita ng iyong mga mata ang lahat ng ginawa ni Yaweng iyong Diyos sa dalawang haring iyon, at gayon din ang gagawin niya sa lahat ng kahariang pupuntahan mo. 22 Huwag kang matakot sa kanila sapagkat si Yaweng iyong Diyos mismo ang siyang lalaban para sa iyo.
23 Pagkatapos, hiniling ko kay Yawe – 24 Yaweng aking Panginoon, sinimulan mo nang ipakita sa iyong lingkod ang iyong kadakilaan at ang lakas ng iyong kamay. Sapagkat sinong diyos sa langit o sa lupa ang makagagawa tulad ng ginawa mong kabayaniha’t kagitingan? 25 Patawarin mo na ako para makita ko ang magandang lupain sa kabilang ibayo ng Jordan, ang magandang kabundukang iyon pati ang Lebanon.
26 Subalit gawa ninyo kaya nagalit sa akin si Yawe at hindi ako pinakinggan. At sinabi ni Yawe sa akin – Tama na, huwag mo na akong kausapin pa tungkol dito. 27 Sa halip, umahon ka sa tuktok ng Bundok Pisga at mula roo’y tumingin ka sa kanluran hanggang sa hilaga, sa timog at sa silangan. Makikita mo ang lupain, subalit hindi ka makatatawid sa Jordan. 28 Utusan mo si Josue, palakasin ang kanyang loob at patatagin, sapagkat siya ang mangunguna sa sambayanang ito sa pagtawid at siyang mamamahagi sa kanila ng lupaing makikita mo.
29 Kaya nanatili tayo sa lambak na katapat ng Bet-Peor.
Deuteronomio 2
Ang daan sa disyerto
1 At bumalik tayo at naglakad patungo sa disyerto sa daang papunta sa Dagat ng Mga Tambo, gaya ng iniutos sa akin ni Yawe. At matagal nating nilibot ang kabundukan ng Seir.
2 At sinabi sa akin ni Yawe – 3 Matagal na kayong naglilibot sa kabundukang ito, lumiko kayo ngayon sa hilaga. 4 Iutos mo ito sa sambayanan: Dadaan kayo sa lupain ng inyong mga kamag-anak, ang mga taga-Seir na mga anak ni Esau. Katatakutan nila kayo, ngunit pakaingatan ninyong 5 huwag silang lusubin sapagkat hindi ko ibibigay sa inyo ang kanilang lupain ni kapirasong lupa na inyong tinutuntungan. Kay Esau ko ibinigay ang kabundukan ng Seir bilang kanyang pag-aari. 6 Babayaran ninyo sila ng pilak para sa inyong pagkain at inumin, 7 sapagkat pinagpala ka ni Yawe sa lahat mong gawa, at kasama mo siya sa iyong paglalakbay sa malawak na disyertong ito. Apatnapung taon mo nang kasama si Yawe, at kailanma’y di ka nagkulang ng anuman.
8 Kaya dumaan tayo sa lupain ng ating mga kamag-anak na mga taga-Seir na mga anak ni Esau. Iniwan natin ang daan ng Araba papuntang Elat at Asion-Gaber, at lumiko tayo sa daang papunta sa disyerto ng Moab.
9 At sinabi sa akin ni Yawe – Huwag mong lusubin ang Moab o ibuyong lumaban, sapagkat hindi ko ibibigay sa iyo ang alinman sa lupain nito. Ibinigay ko na ang Ar sa mga anak ni Lot bilang kanilang pag-aari.
10 (Noong una’y mga Emim ang nakatira roon – isang bayang malaki, marami at sintangkad ng mga Anakim. 11 Itinuturing din silang mga higante tulad ng mga Anakim, pero tinawag silang Emim ng mga Moabita. 12 Dati ring nakatira sa Seir ang mga Horeo, ngunit pinalayas sila at pinatay ng mga anak ni Esau. At sila ang tumira sa kanilang lugar tulad ng ginawa ng Israel sa lupaing kanilang pag-aari na bigay sa kanila ni Yawe.)
13 At ngayon, tumawid kayo sa ilog ng Zared.
Nagpunta nga tayo sa ilog ng Zared. 14 Tatlumpu’t walong taon na tayong naglalakad mula Kades-Barnea hanggang sa pagtawid natin sa ilog, hanggang pumanaw na ang buong henerasyon ng mga mandirigma, tulad ng sinabi ni Yawe. 15 Laban sa kanila maging ang kamay ni Yawe, hinayaan silang mamatay sa kampo hanggang sila ay maubos.
16 Sa wakas, pagkamatay ng lahat ng mandirigma, 17 nakipag-usap sa akin si Yawe at kanyang sinabi – 18 Papasok ka ngayon sa mga hangganan ng Moab na katapat ng siyudad ng Ar, 19 at makakaharap mo ang mga Amonita. Huwag mo silang lusubin ni hamunin sapagkat hindi ko ibibigay sa iyo ang anumang lupain ng mga Amonita. Ibinigay ko na iyon sa mga anak ni Lot bilang pag-aari.
20 (Itinuturing din iyong lupain ng mga higante na dating nakatira roon. Zommim ang tawag sa kanila ng mga Amonita. 21 Sila’y isang bayang malakas at marami, matatangkad at malalaking tulad ng mga Anakim. Subalit nilipol sila ni Yawe sa pamamagitan ng kamay ng mga Amonita na nagtaboy sa kanila at umangkin sa kanilang lupain, 22 tulad ng kanyang ginawa sa mga anak ni Esau na nasa Seir; nilipol nila ang mga Horeo at inangkin ang kanilang lupain hanggang ngayon. 23 Gayon din ang ginawa niya sa mga Heveo na nakatira sa mga kampo hanggang Gaza; pinalayas sila ng mga Caftoreong pumataya sa kanila at sumakop sa kanilang lugar.)
24 Tumawid kayo sa Ilog Arnon. Tingnan ninyo, ibinibigay ko sa inyong mga kamay si Sihon, ang Amorreong hari ng Hesbon, sampu ng buo niyang lupain. Simulan mo ngayon din na angkinin ang kanyang lupain at makipaglaban sa kanya. 25 At sisimulan ko namang papaghariin sa lahat ng bayan sa silong ng langit ang takot at sindak sa iyo. Marinig lamang nila ang pangalan mo’y manginginig silang parang babaeng nanganganak at masisiraan ng loob sa harap mo.
Ang tagumpay laban kina Sihon at Og
at pagsakop sa kanilang lupain
26 Mula sa disyerto ng Kedemot, nagpadala ako ng mga sugo kay Sihong hari ng Hesbon, taglay ang pahatid na ito ng kapayapaan – 27 Padaanin mo ako sa iyong lupain, at sa daan lamang ako mananatili, hindi ako liliko sa kanan o sa kaliwa man. 28 Pagbilhan mo kami ng pagkain na babayaran namin ng salapi upang makakain kami, at ng tubig upang makainom kami. Padaanin mo lamang kami 29 tulad ng ginawa sa amin ng mga anak ni Esau na nasa Seir at ng mga Moabitang nasa Ar, hanggang makarating kami sa Jordan at makapasok sa lupaing ibinibigay sa amin ni Yaweng Diyos namin.
30 Subalit hindi tayo pinadaan ni Sihong hari ng Hesbon, sapagkat pinagmatigas siya ni Yaweng Diyos ninyo upang ibigay siya sa ating mga kamay, tulad ng ginawa niya ngayon.
31 At sinabi sa akin ni Yawe: ‘Tingnan mo, mula ngayo’y ibinibigay ko na sa iyo si Sihon at ang kanyang lupain’. Simulan mo nang sakupin ang kanyang lupain. 32 Kaya lumabas si Sihon kasama ang lahat niyang tauhan para harapin tayo at labanan sa Hasa. 33 At ibinigay siya sa atin ni Yaweng Diyos natin, at nalupig natin siya pati ang kanyang mga anak at lahat niyang tauhan. 34 Nang panahong iyon, nabihag natin ang lahat nilang siyudad at pinuksa ang mga ito para sa Diyos, pinatay ang lahat ng tagaroon, mga lalaki, mga babae at mga bata. Wala tayong itinirang buhay isa man, 35 liban sa mga hayop na kinuha natin, gaya ng mga nasamsam natin mula sa lunsod na ating sinakop.
36 Mula sa siyudad ng Aroer na nasa tabi ng Ilog Arnon hanggang Galaad, walang nayon o siyudad na hindi natin nabihag: ang lahat ay ibinigay sa atin ni Yaweng Diyos natin 37 liban sa lupain ng mga Amonita na hindi natin ginalaw, ang mga pampang ng Ilog Yabok at ang mga siyudad sa kaburulan – ang lahat ng lugar na ipinagbawal sa atin ni Yaweng Diyos natin.
Deuteronomio 1
1 Ito ang mga salitang sinabi ni Moises sa buong Israel sa Disyerto ng Araba sa kabilang ibayo ng Ilog Jordan, sa tapat ng Suf, sa pagitan ng Paran, Tofel, Labam, Haserot at Dishab. 2 Mula sa Bundok Horeb hanggang Kades-Barnea, labing-isang araw nilang nilakad ang kabundukan ng Seir. 3 At ngayon, sa unang araw ng ikalabing-isang buwan sa ikapatnapung taon ng kanilang pag-alis sa Ehipto, sinabi ni Moises sa mga anak ng Israel ang lahat ng iniutos sa kanya ni Yawe tungkol sa kanila.
4 Pagkalupig kay Sihong taga-Hesbon na hari ng mga Amorreo at kay Og na hari ng Basan na naghahari sa Astarot at Edrei, 5 sinimulang ipaliwanag ni Moises ang batas na ito. Nasa lupain sila ng Moab, sa kabilang ibayo ng Jordan.
Ang unang pagsasalita ni Moises: ang mga hukom
• Sinabi ni Moises: 6 “Sa Bundok Horeb, sinabi sa atin ni Yaweng Diyos natin – Matagal na kayo sa bundok na ito. 7 Iwan ninyo ang lugar na ito at magpunta sa kabundukan ng mga Amorreo at sa mga karatig-bayan nito sa Araba, sa Kabundukan, sa Kapatagan, sa Negeb at sa Dalampasigan, sa lupain ng mga Kananeo at Lebanon, hanggang sa malaking Ilog Eufrates.
8 Tingnan ninyo, iniaalok ko sa inyo ang lupaing ito, puntahan ninyo at angkinin ang lupaing ipinangako ko sa inyong mga ninuno, kina Abraham, Isaac at Jacob, at sa lahat nilang inapo.
9 Sinabi ko sa inyo nang panahong iyon – Hindi ko kayo kayang pasaning mag-isa. 10 Pinarami kayo ni Yaweng Diyos ninyo, at tingnan ninyo, sindami na kayo ngayon ng mga bituin sa langit! 11 At libong ulit pa sana kayong padamihin ni Yaweng Diyos ng inyong mga ninuno, at pagpalain gaya ng ipinangako niya.
12 Ngunit paano ko malulutas na mag-isa ang lahat ninyong problema at usapin? 13 Pumili kayo ngayon ng mga lalaking matalino, maunawain at kinikilala mula sa bawat tribu ninyo. At itatalaga ko silang pinuno ng sambayanan.
14 At sumagot naman kayo – Maganda ang ipinagagawa mo sa amin. 15 Kayat mula sa mga pinuno ng inyong mga tribu, pumili ako ng mga taong marunong at kinikilala, at itinalaga sila bilang mga pinuno ng tigsasanlibo, tigsasandaan, tiglilimampu at tigsasampu, at bilang mga opisyal din para sa bawat tribu. 16 At ibinigay ko ang utos na ito sa mga hukom – Asikasuhin ninyo ang mga reklamo ng inyong mga kapatid, at hatulan nang may katarungan ang mga usapin ng mga magkakapatid na Israelita, o ng isa sa kanila at ng dayuhan sa inyong piling.
17 Huwag kayong magpapaimpluwensya kaninuman sa inyong paghuhukom, kundi pareho ninyong pakinggan ang dukha at ang mayaman, ang makapangyarihan at ang mahina. At huwag kayong matakot kaninuman sapagkat kayo’y mga kinatawan ng Diyos. At kung may usaping maging napakahirap para sa inyo, dalhin ninyo ito sa akin at ako ang haharap dito.
18 Nang panahong iyon, sinabi ko sa inyo ang lahat ng dapat ninyong gawin.
Pag-alaala sa paghihimagsik sa Kades
19 Sa wakas, pagkaalis natin sa Horeb, nilakad natin ang malawak at nakakatakot na disyertong nakita ninyo patungo sa kabundukan ng mga Amorreo, tulad ng iniutos sa atin ni Yaweng Diyos natin. At pagdating natin sa Kades-Barnea, 20 sinabi ko sa inyo –
Dumating kayo ngayon sa kabundukan ng mga Amorreo na ibinibigay sa atin ni Yaweng Diyos natin. 21 Tingnan mo, Israel, ang lupaing ibinibigay sa iyo ni Yawe. Umahon ka at angkinin ito, gaya ng sinabi sa iyo ni Yaweng Diyos ng iyong mga ninuno. Huwag kang matakot ni panghinaan ng loob.
22 At lumapit kayong lahat sa akin, at inyong sinabi – Magpadala tayo ng ilang lalaki na uuna sa atin para saliksikin ang lupain, at sabihin sa atin ang daan papunta sa mga siyudad na pupuntahan natin.
23 Maganda ang mungkahing iyon, kaya pumili ako ng labindalawang lalaki mula sa inyo, isa para sa bawat tribu. 24 Umalis sila at umahon sa kabundukan hanggang makarating sila sa Lambak ng mga Ubasan, at sinaliksik ito. 25 Pagdating nila roon, kumuha sila ng mga bunga ng lupa, dinala nila ang mga ito pabalik at isinalaysay sa atin ang kanilang nakita. Sinabi nila – Maganda ang lupaing ibinibigay sa atin ni Yaweng Diyos natin.
26 Ngunit ayaw ninyong umahon, kundi nagrebelde laban sa utos ni Yaweng Diyos ninyo. 27 At nagsimula kayong bumulung-bulong sa inyong mga tolda – Ayaw na sa atin ni Yawe. Inilabas niya tayo sa Ehipto para lamang ibigay sa kamay ng mga Amorreo na lilipol sa ating lahat. 28 Saan tayo pupunta? Tinakot tayo ng ating mga kapatid sa kanilang ibinalita sa atin na: Mas malalakas at mas malalaki kaysa atin ang mga tao roon. Malalawak ang siyudad at abot hanggang langit ang mga pader. At nakakita pa kami roon ng mga higante.
29 At sinabi ko sa inyo – Huwag kayong masindak ni matakot sa kanila. 30 Si Yaweng Diyos ninyo na nangunguna sa inyo ang siya ring lalaban para sa inyo tulad ng ginawa niya para sa inyo sa Ehipto. 31 Nakita rin ninyo ang kanyang ginawa sa disyerto, pinasan niya kayo habang daan tulad ng pagpasan ng ama sa kanyang anak hanggang makarating tayo sa lugar na ito.
32 Ngunit hindi pa rin ninyo pinaniwalaan si Yaweng Diyos ninyo. 33 Siya ang nanguna sa inyo sa inyong paglalakbay sa paghanap ng lugar na mapagkakampuhan. Itinuro niya sa inyo ang daan sa pamamagitan ng apoy kung gabi at ng ulap kung araw.
34 At nang marinig ni Yawe ang ingay ng inyong mga reklamo, nagalit siya at kanyang isinumpa – 35 Wala isa man sa masamang lahing ito ang makakakita sa magandang lupaing ipinangako kong ibibigay sa inyong mga ninuno 36 maliban kay Kaleb na anak ni Yefone. Makikita niya ito, at ibibigay ko sa kanya at sa kanyang mga anak ang lupang kanyang nilakad, sapagkat matapat siyang sumunod kay Yawe.
37 Nagalit din sa akin si Yawe gawa ninyo, kaya sinabi niya sa akin – At pati ikaw, hindi ka rin makapapasok doon, 38 kundi ang iyong ayudanteng si Josue na anak ni Nun ang siyang makapapasok. Palakasin mo ang kanyang loob sapagkat siya ang magbibigay sa Israel ng pamana nito. 39 Ang inyong mga anak na wala pang muwang ngayon sa mabuti at sa masama ang makapapasok doon. Sa kanila ko ibibigay ang lupain at magiging kanila ito. 40 Ngunit para sa inyo, bumalik kayo sa disyerto papunta sa Dagat ng Mga Tambo.
41 At sumagot kayo sa akin – Nagkasala kami kay Yawe. Aahon na kami ngayon at lalaban gaya ng iniutos sa atin ni Yaweng Diyos natin. Kaya kinuha ng bawat isa ang kanyang mga sandata, sa pag-aakalang madali ang umahon sa kabundukan. 42 Subalit sinabi sa akin ni Yawe – Sabihin mo sa kanilang huwag umalis para lumaban sapagkat wala ako sa kanila, kung hindi’y matatalo sila ng kanilang mga kaaway.
43 Sinabi ko ito sa inyo ngunit hindi kayo nakinig. Sinuway ninyo ang utos ni Yawe at umahon pa rin sa kabundukan sa inyong kayabangan. 44 At hinarap kayo’t pinagtataga ng mga Amorreong nakatira sa kabundukang iyon, para silang mga putakteng humabol sa inyo mula Seir hanggang Horma. 45 At lumuluha kayong nagbalik sa harap ni Yawe, ngunit hindi niya kayo dininig o pinakinggan man ang inyong tinig. 46 Kaya matagal na panahon kayong tumigil sa Kades, at alam ninyo kung gaano iyon.